نام کتاب : BOK35206 نویسنده : 0 جلد : 1 صفحه : 528
{aقصاص نمىشود.a}
{aج - در اين موارد حدقه قصاص مىشود و نسبت به عدم بينايى بايد ديه أخذ شود و بين جانى و مجنى عليه تراضى شود.a}
س 2 - در مورد قصاص اطراف بفرمائيد:
الف - آيا ملاك، رعايت مماثلت نسبيّه است يا عرفيّه؟ معيار هر كدام چه مىباشد؟
ب - در كدام صورت، قصاص تبديل به ديه مىشود؟
ج - آيا بين طول و عرض و عمق در اجراى قصاص تفاوتى هست؟
(مثلاً اگر جانى لاغر و مجنى عليه چاق باشد و نيمى از بازوى مجنى عليه به عمق 3 سانتى متر بريده شده است آيا در قصاص بايد نيمى از بازوى جانى لاغر را بريد كه 2 سانتى متر است يا بايد همان 3 سانتى متر بريده شود اگرچه بيش از نصف بازو باشد)
{aج 2 - مماثلت در اطراف با مماثلت در جروح تفاوت دارند، مماثلت در اطراف مماثلت عرفى است مثلاً اگر دست شخصى را كسى قطع كرد، بايد دست جانى قطع شود، گرچه دست جانى چاقتر از دست مجنى عليه باشد و امّا مماثلت در جروح مماثلت از حيث مساحت است از جانب طول و عرض و امّا در عمق معتبر، صدق عرفى است و لذا اگر مساحت جراحت در عضو مجنى عليه، به گونهاى است كه تمام عضو را در جانى فرا مىگيرد و يا حتّى از آن عضو هم تجاوز مىكند، مثلاً اگر جراحت در سر مجنى عليه است و سر جانى كوچكتر از سر مجنى عليه است كه اگر خواسته باشيم به مقدار جنايت، قصاص نمائيم به صورت مجنى عليه هم مىرسد، جايز نيست قصاص از عضو تجاوز كند بلكه قصاص به همان مقدار كه امكان دارد در آن عضو انجام گيرد و در بقيّه بالنسبه ديه پرداخت شود، پس در مثل شجاج تساوى طول و عرض بايد ملاحظه گردد و امّا اگر جرح مضبوط نباشد و موجب شود كه نفس به خطر بيفتد يا احتمال زيادى در جرح و يا موجب تلف عضو گردد، مانند جائفه و مأمومه و هاشمه و منقله قصاص جايز نيست و تبديل به ديه مىگردد زيرا بين اصحاب، اجماعى است كه قصاص در جروح نبايد محظورات مذكوره را داشته باشد و حتّى نبايد جرح جانى زيادتر از جرح مجنى عليه باشد و ادّله مماثلت مثل آيه شريفه "فأعتدوا عليه بمثل ما اعتدى عليكم" و آيه شريفه "فان عاقبتم فعاقبوا بمثل ما عوقبتم" و ادّله ديگر بر اين معنى دلالت دارد و در a}
نام کتاب : BOK35206 نویسنده : 0 جلد : 1 صفحه : 528