ارتباط داشت و حاکم، در امور ملکی قم به او رجوع می نمود و به نظرات وی ارج می نهاد.3 علمای رجال او را فقیهی شیعه، جلیل الشأن و ثقه دانسته اند و از او به عنوان بزرگ ترین عالم، فقیه و محدث یاد کرده اند.4 وی از پدرش و ابوهاشم جعفری، محمد بن ابی عمیر، حسن بن محبوب، ابراهیم بن ابی محمود، احمد بن محمد بن ابی نصر، شاذان بن خلیل، یحیی بن سلیم طائفی و غیره روایت نقل کرده است. احمد بن ادریس، محمد بن حسن صفار، احمد بن علی بن ابان قمی، سعد بن عبدالله، سهل بن زیاد، محمد بن احمد بن یحیی عطار و بسیاری دیگر از وی روایت کرده اند، به طوری که در کتب اربعه حدود 2303 مورد، در سند روایات نام او ذکر شده است.5 وی تقریباً اواخر قرن سوم از دنیا رفته است.6

آثار او عبارت اند از: نوادر کتابی درباره حج الناسخ و المنسوخ الاظله فضل النبی فضائل العرب المتعه 7 الطب الکبیر الطب الصغیر المکاسب 8 الملاحم و نوادر الحکمه در تفسیر.9

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 309، 366 و 397.
[2] ــ جامع الرواة 1/69.
[3] ــ تاریخ قم 176.
[4] ــ الفهرست (طوسی) 25 تنقیح المقال 1/90.
[5] ــ معجم رجال الحدیث 2/301.
[6] ــ لسان المیزان 1/260.
[7] ــ رجال النجاشی 1/216.
[8] ــ الفهرست (الندیم) 278.
[9] ــ معالم العلماء 14 و 24.*

دیگر منابع: لسان المیزان 1/260 منهج المقال 46 المعجم الموحد 1/980 رجال ابن داود 43 خلاصة الاقوال 13 اختیار معرفة الرجال 512.

احمد ـ اشعری (م حدود 300 هـ )

ابوجعفر احمد بن موسی بن جعفر بن محمد اشعری قمی، ابن ابی زاهر.

شیخ طوسی نام او را در ردیف افرادی ذکر کرده که از ائمه(علیهم السلام)روایت نکرده اند.1 ابوجعفر از محمد بن حسین ابی الخطاب روایت کرده و محمد بن یحیی2 و احمد بن ادریس (م 306 هـ ) از او روایت نموده اند.3 محمد بن یحیی از یاران خاص او به شمار می آمد و او در قم محدثی موجه بود، ولی احادیث او را پاکیزه از جهت صحت روایت نمی دانند4 و این امر منافاتی با ثقه بودن وی ندارد.5 محدثان قمی به افرادی که متهم به تساهل در نقل روایت بودند، اعتنایی نمی کردند، ولی اشعری را شخصی موجه دانسته اند.6 وفاتش در حدود 300 هـ بوده است.7

آثار او عبارت اند از: البداء النوادر صفة الرسل و الانبیاء و الصالحین الزکاة احادیث الشمس و القمر الجمعه و العیدین الجبر والتفویض و کتاب ما یفعل الناس حین یفقدون الامام.8

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 453.
[2] ــ معجم رجال الحدیث 2/29.
[3] ــ جامع الرواة 1/40.
[4] ــ الفهرست (طوسی) 25.
[5] ــ معجم رجال الحدیث 4/29.
[6] ــ تنقیح المقال 1/49.
[7] ــ معجم المؤلفین 2/187.
[8] ــ رجال النجاشی 1/230.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 417 معالم العلماء 14 خلاصة الاقوال 203 طرائف المقال 1/222 الذریعه 5/84 قاموس الرجال 1/384 الوجیزه 8 اعیان الشیعه 3/189 کامل الزیارات 188.

احمد ـ اشعری (م قرن سوم هجری)

احمد بن محمد بن عبیدالله اشعری قمی.

از اصحاب امام جواد1 و امام هادی(علیهما السلام)2 بود و از امام هادی(علیه السلام)روایت دارد. محمد بن علی بن محبوب هم از او روایت نقل کرده است.3 ناصر الشریعه می گوید که علمای رجال شیعه همچون نجاشی و علامه او را توثیق کرده اند، سپس می افزاید: نجاشی درباره اش چنین می گوید که دوست من از پدرش نقل می کرد: بسیار از او حدیث آموختم، ولی چون مشایخ ما وی را تضعیف می نمودند، روایات او را کنار نهادم. لکن او از اهل علم و ادب بود و شعر پاکیزه می گفت و خط نیکویی داشت و در آخر عمر دچار اختلال شد،4 ولی چنین سخنی در رجال نجاشی وجود ندارد. وی دارای کتاب النوادر بود.5

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 397.
[2] ــ رجال البرقی 57.
[3] ــ رجال النجاشی 1/210.
[4] ــ تاریخ قم 176.
[5] ــ رجال النجاشی 1/210.*

دیگر منابع: معجم رجال الحدیث 2/288 قاموس الرجال 1/621 دائرة المعارف الشیعیة العامه 2/648 جامع الرواة 1/68 منهج المقال 45 الذریعه 24/321 اعیان الشیعه 3/125 معالم العلماء 24.

احمد ـ اصفهانی (م 272 هـ )

ابوجعفر احمد بن مهدی بن رستم اصفهانی مدینی.

اهل اصفهان بود1 و در قرن سوم می زیست. برای شنیدن حدیث به عراق، شام و مصر سفر کرد.2 ابوجعفر از ابونعیم، قبیصه، سعید بن ابی مریم و مسلم بن ابراهیم روایت کرد. محمد بن یحیی بن منده، احمد