النجاشی 1/250 و 2/35.
[4] ــ همان. 5 ـ رجال الطوسی 367. 6 ـ عیون اخبار الرضا(علیه السلام) 1/248. 7 ـ تنقیح المقال 1/63.
[8] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 1/332.
[9] ــ الذریعه 17/262 و 24/149.*

دیگر منابع: بحار الانوار 56/44 نقد الرجال 23 جامع الرواة 1/51 اعیان الشیعه 2/623 منهج المقال 37 مجمع الرجال 1/119 معجم رجال الحدیث 2/130 طبقات اعلام الشیعه 1/152 دائرة المعارف الشیعیة العامه 2/542 رجال ابن داود 29.

احمد ـ طالقانی (م قرن سوم هجری)

ابوبکر احمد بن محمد بن اسحاق طالقانی.

کاتب، شاعر و روایتگر بود و در بغداد و احتمالا در نیمه دوم قرن سوم می زیست.1 در کتاب های حدیثی و رجالی شیعه از وی به عنوان «خراسانی» یاد شده2 و از اینکه با این لقب شناسایی شده، می توان گمانه زد که وی از طالقان خراسان بود. وی از عبیدالله بن محمد بن عبدالملک3 و علی بن محمد علوی اشعاری را نقل کرده4 و از علی بن محمد نوفلی نیز روایت می کند.5 محمد بن یحیی صولی هم از او روایت کرده است.6 طالقانی اشعاری از خود بر جای گذاشت که به زمان الندیم پنجاه ورقه بوده است.7

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ التراث العربی 2/4/226.
[2] ــ بحار الانوار 49/84 جامع الرواة 1/125.
[3] ــ الاغانی 23/48.
[4] ــ الموشح 439.
[5] ــ بحار الانوار 49/84.
[6] ــ الموشح 439.
[7] ــ الفهرست (الندیم) 193.*

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 1/89.

احمد ـ طبیری (قرن سوم هجری)

احمد بن محمد بن احمد طَبیری عدی.

منسوب به طبیره، شهری در اندلس است.1 وی از دانشمندان علم هندسه و ریاضیدان سده سوم در اندلس، و دارای اثری به نام المعاملات بود.2 بیش از این اطلاعی از وی در منابع دیده نشد.

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 4/21.
[2] ــ معجم المؤلفین 2/72.*

احمد ـ طوسی (214 ـ 299 هـ )

ابوالعباس احمد بن محمد بن مسروق طوسی بغدادی صوفی.

اهل طوس و محل زندگی اش بغداد بود.1 از احمد بن حنبل، زبیر بن بکار، هناد بن سری، علی بن مدینی، علی بن جَعْد و دیگران روایت نقل کرد2 و با حارث بن اسد محاسبی، محمد بن منصور طوسی، سریّ بن مُغلِّس سقطی و دیگران مصاحبت داشت3 و راویانی چون محمد بن مخلد، حبیب قزّاز، ابوبکر شافعی و حسین بن محمد عسکری از او روایت نقل کرده اند.4 وی از بزرگان اسماعیلیه و از سران و دانشمندان صوفیه به شمار می رفت،5 اگرچه دارقطنی وی را محدث قوی به حساب نمی آورد.6 ابوالعباس زمانی به ری سفر کرده و مدت سه روز در منزل ابوموسی دولابی که از عالمان بزرگ شهر بوده، اقامت کرده است. طوسی به خیر و صلاح شهرت داشت و در 84 سالگی در سال 298 یا 299 هـ در بغداد درگذشت و در قبرستان باب حرب به خاک سپرده شد.7

اثر او نوشته ای حدیثی با عنوان القناعه می باشد.8 سمعانی بخشی از این کتاب را نزد ابوطاهر جوسقی خوانده است.9

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الصوفیه 237.
[2] ــ سیر اعلام النبلاء 13/494 و 495.
[3] ــ طبقات الصوفیه 237.
[4] ــ سیر اعلام النبلاء 13/494 و 495.
[5] ــ تاریخ الاسلام 22/74.
[6] ــ سؤالات حمزه 158.
[7] ــ تاریخ بغداد 5/103.
[8] ــ ایضاح المکنون 1/361.
[9] ــ الانساب 2/121.*

دیگر منابع: تذکرة الاولیاء 638 صفة الصفوه 4/115 دائرة المعارف بزرگ اسلامی 5/677 میزان الاعتدال 1/150 شذرات الذهب 1/227 العبر 1/435 حلیة الاولیاء 10/213 مروج الذهب 2/663 معجم المؤلفین 2/175 النجوم الزاهره 3/177 طبقات الاولیاء 89 هدیة العارفین 1/55.

احمد ـ عباسی (175 ـ 250 هـ )

ابوالعبر احمد بن محمد بن عبدالله بن عبدالصمد هاشمی عباسی.

شاعر و دلقک عصر عباسی و ندیم متوکل (خلافت 218 ـ 227 هـ ) بود. نسب او به عباس بن عبدالمطلب می رسد و نسبت هاشمی وی از همین جاست.1 کنیه واقعی او نیز ابوالعباس است و احتمالا به سبب هرزه گویی و شوخ طبعی، به ابوالعبر شهرت یافته است.2 نامش در برخی منابع، محمد بن احمد یاد شده است.3 ابوالعبر در سال 175 هـ در بغداد زاده شد.4 در کودکی و یا در آغاز جوانی در روزگار امین (خلافت 193 ـ 198 هـ ) به سرودن شعر پرداخت و تا دیر زمانی شعر جدّی و مدیحه می سرود.5 اما از روزگار خلافت متوکل عباسی مدیحه سرایی به شیوه معمول را رها کرد و به بذله گویی و