وَ الْعاجِزُ مَنْ اتَّبَعَ نَفْسَهُ وَ هَواهُ وَ تَمَنّى عَلَى اللهِ اَلامانى.
اى اباذر! زرنگ كسى است كه خودش خودش را ادب كند و براى بعد از مرگش عمل كند و عاجز و بدبخت كسى است كه هواهاى نفسانىاش را پيروى كند و آرزوهاى طولانى دارد.
واقعاً زرنگ كسى نيست كه مال و پول فراوان جمع كند يا مقام داشته باشد. بلكه اگر خودش معلم خودش بود و نفس خود را تربيت كرد، همانطور كه در روايت آمده است:«لا تَزالُ بِخَيْرٍ ما كانَ لَكَ واعِظٌ مِنْ نَفْسِكَ»[1] واعظ نفس خودش باشد، زرنگ واقعى است. او دنبال دنيا نيست و براى آخرت خود توشه جمعآورى مىكند آرى اين چنين انسانى زرنگ و هوشيار است و از آن طرف عاجز و بدبخت كسانىاند كه مطيع هواى نفساند كسى كه روزگار خود را به بطالت مىگذارند و براى خدا كارى نميكند و انتظار أجر و مزد از مردم دارد، اين بيچارهگى است همانند كارگرى كه كار نكرده و تا غروب آفتاب بيكار بوده و ديگران را كه مىبيند مزد مىگيرند، او هم انتظار مزد داشته باشد. اينجاست كه به او مىگويند: چه مزدى به تو بدهيم؟