تطهير از بول و غائط، و سنگ، آلت تطهير از غائط است. در هريك از آب و سنگ امورى شرط است(--> استنجاء)(--> استجمار).

آلاتى كه در شستن اشياى متنجّس، مانند ظرف نجس به كار مى‌رود، از قبيل دست و ظرفى كه شست وشو در آن انجام مى‌گيرد به تبع طهارت چيز شسته شده، پاك مى‌گردد.(2)بعضى طهارت آلات را در اين فرض به خود شسته شدن آلات در ضمن شستن مغسول دانسته‌اند نه به تبع طهارت آن.(3)

آب انگور جوشيده ـ بنابر قول به نجاست آن ـ با كم شدن دو سوم آن پاك مى‌شود. آلات استفاده شده در جوشاندن آن نيز به تبع طهارت آب انگور، پاك مى‌گردد. همچنين ابزارى كه در غسل ميّت به كار رفته است، مانند دست غسل دهنده و تختى كه مرده بر روى آن نهاده شده به تبع طهارت ميّت، پاك مى‌شود.(4)

آلات جنگ:(--> ابزار جنگ).

آلات مَرْكب:وسائلى كه به طور معمول در انتفاع از مركب (وسيله سوارى) مورد استفاده قرار مى‌گيرد كه به اختلاف نوع مركب، زمان، هدف و عرف، مختلف است.

آلات مركب از توابع مركبى كه مورد معامله قرار گرفته به شمار نمى‌رود، مگر آنكه عرف آن را تابع ببيند.(5)در صورت اجاره (كرايه) دادن مركب، دخول آلات مركب در اجاره ـ در فرض عدم اشتراط آن در عقد ـ به نظر عرف بستگى دارد.(6)

آلات ذبح و نحر :(--> آلات تذكيه).

آلات سفر:ابزارى كه مسافر برحسب عادت بدان نياز دارد، مانند مَرْكَب، غذا، ظرف، وسائل آشپزى و غير آن كه بر حسب مدّت و نوع سفر از حيث كوتاه بودن يا طولانى بودن، خشكى يا دريايى و زمينى يا هوايى، متفاوت است.

وجود عين يا قيمت آلات سفر، شرط تحقّق استطاعت(--> استطاعت)براى حج است؛ چنان‌كه تناسب داشتن آن با شأن مسافر از حيث قوى يا ضعيف بودن وى (نه ثروت و فقر) نيز شرط است.(7)

در اينكه هزينه آلات سفر در مضاربه(--> مضاربه)از اصل سرمايه تأمين مى‌شود يا بر عهده عامل است، اختلاف است. قول اوّل، مشهور است.(8)

• (2)العروة‌الوثقى 1/ 124و144
• (3)التنقيح (الطهارة) 3/110و242
• (4)العروة الوثقى 1/ 143
• (5)جواهر الكلام 27/ 285
• (6)284
• (7)17/ 290
• (8)26/ 345 ؛ المبسوط 3/ 172