بازرگان، نزد مروان رفت و ادعا کرد که از ابراهیم مالی طلب دارد. مروان نیز او را با مأموری نزد ابراهیم به زندان فرستاد. وقتی ابراهیم را دید، با ظاهرسازی به او گفت: ای دشمن خدا! چه کسی را وصیّ خود قرار دادی که من قرضم را از او بگیرم؟ ابراهیم گفت: ابنحارثیه (یعنی برادرش عبدالله سفّاح) را وصی خود قرار دادم یقطین به سوی هواداران بنی عباس بازگشت و آنان را از سخن ابراهیم آگاه ساخت. آنها نیز با سفّاح بیعت کردند.

مهدی، در سال 167 ق او را متصدی توسعه بخش بزرگ مسجدالحرام قرار دارد. خانه های بسیاری در این طرح توسعه ضمیمه مسجد شد.[1]

پی نوشت ها

[1] . دوشنبه اول محرم سال 186 = دهم ژانویه سال 802 ; جمعه 29 ذی القعده سال 186 = 29 دسامبر سال 802 .

[ 2 ] . الاعلام زرکلی، ج 9، ص 151 ; تاریخ ابن اثیر، ج 6، ص 163 ـ 174 ; تاریخ طبری، ج 8 ، 270 ـ 275.

[ 3 ] . الأغانی، ج 9، ص 214 و 261 ; معجم الادباء، ج 4، ص 247 ; وفیات الاعیان، ج 1، ص 253 ; البدایة والنهایه، ج 10، ص 188 ; تاریخ بغداد، ج 9، ص 136 ; طبقات الشعراء، ص 99 ; بروکلمان، تاریخ الشعوب الاسلامیه، ج 2، ص 22.

[ 4 ] . الاعلام زرکلی، ج 4، ص 38 ; تاریخ بغداد، ج 1، ص 95 ; همان، ج 12، ص 124 ; النجوم الزاهره، ج 2، ص 120 ; البدایة والنهایه، ج 10، ص 188.

[ 5 ] . الاعلام زرکلی، ج 8 ، ص 200 ; شذرات الذهب، ج 1، ص 310 ; لسان المیزان، ج 6، ص 726 ; تهذیب التهذیب، ج10، ص 264.

[ 6 ] . الاعلام زرکلی، ج 9، ص 274 ; البدایة والنهایه، ج 10، ص 188 ; الکتّاب والوزراء، ص 166.

سال 187 ق = 803 ـ 804 م

رویدادها

* نگون بختی برمکیان: به قتل رسیدن جعفر بن یحیی برمکی و محبوس شدن پدرش، یحیی و برادرش، فضل در «رقّه» تا هنگام دم مرگ.

* هارون الرشید، فضل بن ربیع را به وزارت انتخاب کرد.

* دست گیری عبدالملک بن صالح عباسی ، به اتهام همراهی با برمکیان در توطئه علیه هارون الرشید. هنگامی که امین به خلافت رسید، او را آزاد کرد.

* حکومت احمد بن اسماعیل بن علی عباسی بر مصر.

* حکومت خزیمة بن خازم تمیمی در ارمنستان.

* ناکفور، وزیر امپراتوریس روم (ایرین)، امپراتوریس را بر کنار و با نام ناکفور اول بر تخت امپراتوری نشست.

وقایع نظامی

جنگ ها

* سرزمین روم: رومیان قرارداد متارکه جنگ را که «ایرین»، امپراتوریس روم در سال 781 م با هارون الرشید منعقد کرده بود، نقض کردند. هارون به جنگ با رومیان رفت و تا «هرقله» پیش رفت و با رومیان مصالحه کرد و چون بار دیگر نیز پیمان خود را نقض کردند، مجدداً هارون الرشید در زمستان به جنگ آنها رفت.

شورش ها

* یمن: شورش شیعیان به رهبری هیثم بن عبدالمجید همدانی.

جنگ های قبیله ای عرب

* شام: بروز درگیری هایی در شام بین قیسیان و یمانیان.

درگذشتگان

* جعفر برمکی.

* رؤاسی.

* عیسای سبیعی.

* فضیل بن عیاض.

* یعقوب بن داود.

جعفر برمکی

ابوالفضل، جعفر بن یحیی بن خالد برمکی، وزیر و از خواص هارون الرشید، یکی از مشهورترین برمکیان و مقرّب ترین آنان نزد هارون بود. دوستی و انس هارون الرشید با او از انس با برادرش، فضل نیز بیشتر بود. از این رو وزارت را از فضل به برادرش، جعفر منتقل کرد و تصدی امور «برید»، ضرب سکّه و تمام دیوان ها را به وی سپرد. در سال 186 ق هارون الرشید او را با حفظ سمت بر حکومت مغرب ـ از انبار تا افریقا ـ گمارد و جعفر همواره در کنار هارون بود و هارون شخصی را به نیابتِ جعفر و به انتخاب او برای اداره آن مناطقِ دوردست و پهناور تعیین کرد.

دولت کاملا در اختیار جعفر بود و او هرگونه که می خواست، آن را اداره می کرد. اوامر او مطاع بود تا این که خشم معروف هارون، بر برمکیان شعله گرفت. هارون او را کشت و به دار آویخت و پس از یک سال جسدش را آتش زد. کشتن او در کاخ حکومتی در انبار (29محرم سال 187 ق / 27 ژانویه 803 م) صورت گرفت. خلیفه، دیگر افراد خانواده برمکی را نیز زندانی و املاک و دارایی آنان را مصادره کرد.

جحظه برمکی یعنی احمد بن جعفر بن موسی بن یحیی برمکی گوید: علت اصلی قتل عمویم، جعفر بن یحیی برمکی و از دست رفتن نعمت ها از خاندان برمکی، ابیاتی بود که یک شاعر هنگامی که جعفر خانه اش را در «شماسیه» ساخت، سرود و آن را در کنار شکایت هایی که در مجلس دادخواهی به هارون داده می شد، قرار داد. چون این ابیات به دست هارون رسید و آن ها را خواند، بسیار خشمگین شد و پس از چندین بار خواندن، آن را ممهور ساخت و به یکی از خادمین خود سپرد تا آن را نگاه دارد و هر روز از خادم می خواست آن را بیاورد

[ 1 ] . الاعلام زرکلی، ج 9، ص 274 ; البدایة والنهایه، ج 10، ص 188 ; الکتّاب والوزراء، ص 166.

[ 2 ] . جمعه اول محرم سال 187 = سی ام دسامبر سال 803 ; یک شنبه سوم محرم سال 187 = اول ژانویه سال 804 .