حسین بن مصعب خزاعی

حسین بن مصعب بن زریق منسوب به خزاعی پدر طاهر بن حسین و یکی از چهره های برجسته دستگاه هارون الرشید بود. پسرش، طاهر نیز هم چون او از منزلت والایی نزد مأمون برخوردار شد. او در خراسان درگذشت و مأمون در تشییع جنازه اش شرکت کرد.[1]

شارلمانی (Charlemagne)

شارلمانی، فرزند پپنِ کوتاه قد، نوه شارل مارتل و مؤسس سلسله فرانسوی «کارولنژین» بود. بعد از پدرش در سال 768 م حکومت را به دست گرفت. او بر «لومباردها» پیروز شد و مملکت ایشان «لومبارد» را به ملک خود ضمیمه کرد و خود را پادشاهِ آن جا خواند. هم چنین ساکسون هایِ مقیمِ شمال و شرق کشورش را مطیع ساخت. وی توانست مملکتی را به وجود آورد که از کوه های پیرینیه تا رود «آلپ» در آلمان و از رود «تیبر» تا دریای شمال ادامه داشت.

پاپ لئون سوم او را حامی مسیحیّت معرفی کرد و در سال 800 م به دست همین پاپ تاج امپراتوری بر سر نهاد. وی در سال 778 م به تحریک طرف داران عباسیان و برخی از امیرانی ـ که علیه عبدالرحمان الداخل شوریده بودند ـ به اعراب اسپانیا حمله کرد، ولی او شکست سختی خورد و عقبه لشکرش در گذرگاه «رونسو»، در کوه های پیرینیه بطور کامل از بین رفت. باسک ها (Basques) معروف به واسکون ها، هنگام عبور او از کوه های منطقه «ناوار» به او حمله کردند و فرمانده او «رلان» را کشتند. سرود «رلان»، منظومه حماسی معروفِ قرون وسطی، مربوط به وقایع همین جنگ است.

در زمان سلطنت او فرهنگ رونقی دیگر یافت; کتاب های خطی نسخه برداری شد و مبادلات تجاری با مشرق توسعه پیدا کرد. او در طول زندگی، شوهر نیکویی برای چهار همسرش بود. او هم چنین از پنج همسر دیگر خود، فرزندانی به جای گذاشت. پس از او پسرش «لوئیس پرهیزگار»[2] جانشین او شد که به خاطر پاکی قلب و بردباری اش او را به «لوئیسِ بردبار»[3] نیز لقب دادند. شارلمانی در شهر «اکس لاشاپل»[4] که آن را پایتخت خود قرار داده بود، دفن گردید. امروزه این شهر از شهرهای آلمان غربی است و «آخن» نامیده می شود. شارلمانی به سال 814 ق در 76 سالگی درگذشت.[5]

پی نوشت ها

[1] . سه شنبه اول محرم سال 199 = 22 اوت سال 814 ; دوشنبه پانزدهم جمادی الاولی سال 199 = اول ژانویه سال 815 .

[2] . الاعلام زرکلی، ج 6، ص 182 ; العبر، ج 1، ص 328 ; مقاتل الطالبیین، ص 518 ; تاریخ ابن اثیر، ج 6، ص 302 ; مروج الذهب، ج 3، ص 439 ; ابن خلدون، ج 3، ص 519.

[3] . الاعلام زرکلی، ج 2، ص 284 ; تاریخ ابن اثیر، ج 6، ص 308.

[4] . Louis Le Pieux.

[5] . Louis Le Clement.

[ 6 ] . Aix al Chapelle.

[ 7 ] . موسوعة لاروس ; ویلیام لانگر، موسوعة تاریخ العالم، ج 2، ص 425 ;فجر الاندلس، ص 281 ـ 284.

سال 200 ق = 815 ـ 816 م

رویدادها

* نصب سری بن حکم بن یوسف زطی به امارت مصر، به جای مطلب بن عبدالله خزاعی.

* فضل بن سهل، از هرثمة بن أعین، نزد مأمون سعایت کرد و مأمون دستور داد او را زندانی کرده، آن گاه به قتل رسانند.

وقایع نظامی

جنگ ها

* اسپانیا: حکم بن هشام، سپاهی به فرماندهی عبدالکریم بن مغیث را برای نبرد با فرانک ها «جلیقه» (گالیسیا) تجهیز کرد و بر اتحاد پادشاهان آن جا پیروز شد (نبرد نهر أرون).

* دریای مدیترانه: ناوگان اندلسی، سواحل جزایر بلیار و جزیره سردانیا را مورد حمله قرار می دهد.

شورش ها

* مصر: شورش عبدالعزیز جروی و نبردش با سری بن حکم زطی، امیر مصر.

* قیام علویان: هرثمة بن أعین، ابوالسرایا را تعقیب کرد، او وارد کوفه شد و ابوالسرایا گریخت. اما هرثمه بر او و بر محمد بن محمد علوی دست یافت و ابوالسرایا را به قتل رساند و محمد علوی را نزد مأمون فرستاد.

* ابراهیم بن موسی الکاظم بن الصادق، در مکه قیام آغاز کرد، سپس به سوی یمن رفت و آن را از دست کارگزار مأمون خارج ساخت.

* حسین بن حسن ملقب به افطس علوی، بر مکه استیلا یافت و خود و یارانش با محمد بن جعفر، نواده حسین بیعت کردند، ولی یارانش در شهر به بدرفتاری پرداختند. از این رو مردم آنان را نپذیرفتند و پس از نبردی، بیعت خود را از محمد بن جعفر پس گرفتند. آن گاه به مرو نزد مأمون رفت، ولی پیش از رسیدن به مأمون، در گرگان درگذشت.

* شام: شورش سعید بن خالد بن یزید بن معاویه اموی و ادعای خلافت توسط وی و سرکوبی شورش او.

درگذشتگان

* أبان احمر.

* أبان لاحقی.

* أبوالبختری (وهب).

* ابوالسرایا.

[ 1 ] . الاعلام زرکلی، ج 2، ص 284 ; تاریخ ابن اثیر، ج 6، ص 308.

xueiP eL siuoL .

tnemelC eL siuoL .

ellepahC la xiA .

[ 5 ] . موسوعة لاروس ; ویلیام لانگر، موسوعة تاریخ العالم، ج 2، ص 425 ; فجر الاندلس، ص 281 ـ 284.

[ 6 ] . شنبه اول محرم سال 200 = یازدهم اوت سال 815 ; سه شنبه 26 جمادی الاول سال 200 = اول ژانویه سال 816 .