محمد سری

ابونصر، محمد بن سرّی بن حکم بن یوسف زطی، در ادامه کار پدر، در گسترش قدرتش در شرق دلتا تلاش می کرد. زمانی که مأمون به خلافت رسید، او را بر حکومت بخش هایی از مصر ـ که در دست او بود ـ ابقا کرد. وی در سال 206 ق درگذشت و برادرش، عبیدالله بن سریجانشین وی گردید.[1]

پی نوشت ها

[1] . پنج شنبه اول محرم سال 206 = ششم ژوئن سال 821 ; چهارشنبه سوم شعبان سال 206 = اول ژانویه سال 822 .

[ 2 ] . وفیات الاعیان، ج 1، ص 201 ; البدایة والنهایه، ج 10، ص 265 ; شذرات الذهب، ج 2، ص 23 ; انباه الرواة، ج 1، ص 221 ; الفهرست، ص 68 ; بروکلمان، تاریخ الشعوب الاسلامیه، ج 2، ص 202 ; معجم الادباء، ج 2، ص 233 ; الاعلام زرکلی، ج 1، ص 289.

[ 3 ] . الاعلام زرکلی، ج 2، ص 297 ; نفح الطیب، ج 1، ص 317 ; البیان المغرب، ج 2، ص 68 ـ 80 ; ابن قوطیة، تاریخ افتتاح الاندلس، ص 67 ; تاریخ ابن اثیر، ج 6، ص 148، 299 و 377 ; فوات الوفیات، ج 1، ص 288 ; دائرة المعارف الاسلامیه، ماده «الحکم الاول». تاریخ الفکر الاندلسی، ص 4.

[ 4 ] . الاعلام زرکلی، ج 9، ص 247 ; تذکرة الحفّاظ، ج 1، ص 292 ; تهذیب التهذیب، ج 11، ص 366 ; تاریخ بغداد، ج 14، ص 337.

[ 5 ] . الاعلام زرکلی، ج 7، ص 315 ; وفیات الاعیان، ج 4، ص 312 ; انباه الرواة، ج 3، ص 219 ; معجم الادباء، ج 7، ص 105 ; تاریخ بغداد، ج 3، ص 298 ;شذرات الذهب، ج 2، ص 15 ; بروکلمان، تاریخ الشعوب الاسلامیه، ج 2، ص 139.

[ 6 ] . الولاة والقضاة، ص 172 ـ 183 ; الاعلام زرکلی، ج 3، ص 129 ; خطط مقریزی، ج 1، ص 179 ; النجوم الزاهره، ج 3، ص 178.

سال 207 ق = 821 ـ 822 م

رویدادها

* درگذشت طاهر بن الحسین و به حکومت رسیدن فرزندش، عبدالله به عنوان حاکم عراق، خراسان، جزیره و شام. عبدالله برادرش، طلحه را به نیابت خود بر خراسان گمارد.

* مأمون، عبیدالله بن سری را از حکومت مصر برکنار و خالد بن یزید بن مزید شیبانی را به جای او منصوب کرد. عبیدالله از پذیرش این فرمان خودداری ورزید و علیه خلیفه قیام کرد. او خالد را پس از جنگی که میان آن دو رخ داد از مصر بیرون راند.

* گرسنگی و قحطی در اندلس.

وقایع نظامی

شورش ها

* مصر: جنگ ها و برخوردهایی بین عبیدالله سری و علی بن عبدالعزیز جروی، امیر قیسیان درگرفت که به پیروزی عبیدالله بن سری منجر شد و بدین ترتیب، او بر مناطق تحت قلمرو «ابن جروی» استیلا یافت.

* یمن: عبدالرحمان بن احمد بن عبدالله علوی، در منطقه (عکّ) یمن، به سبب ظلم حاکمان آن جا سر به شورش برداشت و مردم با او بیعت کردند. مأمون، لشکری را به فرماندهی دینار بن عبدالله گسیل داشته و امان نامه ای نیز برای عبدالرحمان به «دینار» داد. عبدالرحمان پذیرفت و اطاعت خود را از مأمون اعلان داشت. او به بغداد برده شد و به اطاعت مأمون درآمد.

* افریقیه: شورش هایی پی در پی علیه زیادة الله بن اغلب، حاکم افریقیه صورت پذیرفت; از جمله: شورش زیاد بن سهل معروف به ابن صقلبیه در سال 207 ق، شورش عمر بن معاویه قیسی در سال 208 ق، شورش منصور بن نصیر طبنذی در سال 209 ق، شورش فضل بن ابی عنبر در سال 213 ق با وجود این، زیادة الله بن اغلب، تمام این شورش ها را با قدرت سرکوب کرد.

* اندلس (جنگ های قبیله ای): آشوب هایی بین قیسیان و مصریان در منطقه تدمیر صورت پذیرفت و حدود هفت سال به طول انجامید; اما این آشوب ها در سال 213 ق سرکوب شد. آن گاه عبدالرحمان اقدام به ویران کردن تدمیر نمود و دستور داد شهر «مرسیا» را بنا کنند. بنای این شهر در سال 216 ق به اتمام رسید.

درگذشتگان

* طاهر بن حسین.

* هیثم بن عدیّ فرّاء.

* واقدی.

طاهر بن حسین

ابوطلیعه، طاهر بن حسین بن مصعب بن زریق منسوب به خزاعه بنیانگذار حکومت طاهریان در خراسان و از خانواده ای ساکن شهر «پوشنگ» بود، که در همین شهر نیز به دنیا آمد. از آغاز قیام عباسیان، در کنار آنها جنگید. جدّ او مصعب بن زریق، منشی سلیمان بن کثیر (از مبلغان بنی العباس) بود. عموی پدرش، طلحة بن زریق، متصدی مکاتبات مبلغان عباسی با امام بود که ضمناً عهده دار امر آن مبلغان و قرائت نامه در حضور همگی ایشان برای آنها نیز بود.

این خاندان، به خاطر کمکشان در امر تبلیغ به نفع عباسیان، مورد تقدیر خلفای بنی العباس قرار گرفتند و حسین، پدر طاهر منزلت والایی نزد هارون الرشید پیدا کرد. طاهر نیز از این منزلت نزد مأمون برخوردار شد. طاهر و مأمون از زمان طفولیت یار یک دیگر بودند.

وقتی که هارون الرشید درگذشت، مأمون و طاهر، در مرو بودند. مأمون او را مأمور حمله به بغداد کرد. او نیز به بغداد هجوم برد و بر امین پیروز گردید و یکی از غلامانش امین را به قتل رسانید. طاهر سر امین را جدا کرد و برای مأمون فرستاد و از مردم، برای او بیعت گرفت. پس

[ 1 ] . الولاة والقضاة، ص 172 ـ 183 ; الاعلام زرکلی، ج 3، ص 129 ; خطط مقریزی، ج 1، ص 179 ; النجوم الزاهره، ج 3، ص 178.

[ 2 ] . سه شنبه اول محرم سال 207 = 27 می سال 822 ; جمعه سیزدهم شعبان سال 207 = اول ژانویه سال823 .