پی نوشت ها

[ 1 ] . چهارشنبه، اول محرم سال 209 = چهارم می سال 824 ; یک شنبه هفتم رمضان سال 209 = اول ژانویه سال 825 .

[ 2 ] . الاعلام زرکلی، ج 8 ، ص 191 ; وفیات الاعیان، ج 5، ص 235 ; الفهرست، ص 53 ; تاریخ بغداد، ج 13، ص 252 ; معجم الادباء، ج 7، ص 164 ; انباه الرواة، ج 3، ص 298 ; شذرات الذهب، ج 2، ص 24 ; العبر، ج 1، ص 329 ; المعارف، ص 543 ; دائرة المعارف الاسلامیه، ماده «ابوعبیدة بن مثنّی» ; بروکلمان، تاریخ الشعوب الاسلامیه، ج 2، ص 142.

[ 3 ] . البیان المغرب، ج 2، ص 81 ـ 82 .

[ 4 ] . الاعلام زرکلی، ج 8 ، ص 980 ; تاریخ ابن اثیر، ج 6، ص 79 ; النجوم الزاهره، ج 2، ص 187.

سال 210 ق = 824 ـ 825 م

رویدادها

* مأمون، ابراهیم بن محمد عباسی، نوه ابراهیم امام ـ که به «ابن عائشه» معروف بود ـ را به اتهام تلاش برای بیعت گرفتن برای ابراهیم بن المهدی دست گیر کرده و او را در زندان به قتل رساند.

* مأمون، بر عموی خویش، ابراهیم بن مهدی پس از شش سال اختفا چیره شد و پس از عفو، با او به نیکی رفتار کرد.

* مأمون، با پوران، دختر حسن بن سهل پس از عقدی که در سال 202 ق صورت گرفته بود، عروسی کرد و مجالس با شکوهی که وسایل خوش گذرانی و تجمل به حد کمال در آنها فراهم آمده بود، برپا کرد.

* مأمون، صالح بن عباس بن محمد عباسی را به ولایت مکه و مدینه گمارد.

* مأمون، سردار، ابودلف، قاسم بن عیسی عجلی را به ولایت کردستان منصوب کرد. او نیز رهبری بنی دلف ساکن آن منطقه را به عهده گرفت.

* عبدالرحمان بن حکم، امیر اندلس، مسجد جامع شهر «جیّان» را بنا کرد.

وقایع نظامی

جنگ ها

* روم: یقظان بن عبدالاعلی سلمی، به مرزهای روم حمله کرد و در جنگ با رومیان به شهادت رسید.

* اندلس: عبیدالله بن عبدالله بلنسی، در رأس نیروهای رزم تابستانی شهرهای «اشتوریس» را مورد حمله قرار داد و در جنگ با فرانک ها، پیروزی بزرگی را به دست آورد. این نبرد، در منطقه ای به نام «جبل المجوس» رخ داد.

شورش ها

* قم: مردم قم به سبب سنگینی خراج و مالیات، علیه مأمون شوریدند، ولی این شورش سرکوب شد. مأمون حصار شهر را تخریب کرد و خراج اهالی را به سه برابر و نیم افزایش داد.

درگذشتگان

* ابن بیهس.

* ابن عائشه عباسی.

* بشر بن معتمر.

* حمید طوسی.

* دنانیر.

* علیّه دختر مهدی.

* نصر بن شبث.

ابن بیهس

محمد بن صالح بن بیهس کلابی، پیشوای قیسیان شام، شاعری از قهرمانان چابک سوار بود. او در جنگ های قبیله ای با یمانی ها رشادت هایی از خود نشان داد. این جنگ، در زمان شورش علی بن عبدالله (معروف به سفیانی و ملقب به عمیطر) علیه عباسیان صورت گرفت. علی بن عبدالله، مدعی خلافت شد و یمانیان نیز با وی بیعت کردند. ابنبیهس فرماندهی قیسیان را در جنگی که بین آنها از یک سو و سفیانی و یمانیان از سوی دیگر در سال 198 ق رخ داد، به عهده داشت. پس از این جنگ، لشکر سفیانی را شکست داد و بر دمشق سلطه یافت و برای مأمون از مردم بیعت گرفت. سفیانی نیز فرار نموده و در «المزّه» متواری شده و در پی این فرار، درگذشت.

ابنبیهس، تا زمانی که خلافت مأمون در عراق تثبیت شد، در دمشق حکومت داشت و سپس مأمون او را بر امارت دمشق ابقا کرد. هنگامی که عبدالله بن طاهر به ولایت شام و مصر منصوب شد، ابنبیهس را در شام جانشین خود کرد و به مصر رفت. چون از مصر بازگشت، ابنبیهس را همراه خود به عراق برد و ابنبیهس در عراق درگذشت.(2)

ابن عائشه عباسی

ابراهیم بن محمد بن عبدالوهاب بن ابراهیم امام، امیر شورشی عباسی و از یاران ابراهیم بن مهدی بود. هنگامی که مأمون از خراسان به بغداد آمد و حکومتش ثبات یافت، او به همراه ابراهیم بن مهدی، پنهان شد و علیه مأمون دست به شورش زد و تلاش کرد تا برای ابراهیم بن مهدی بیعت بگیرد. مأمون، او را فرا خواند; ولی ابنعائشه، پنهان شد و قصد داشت به شورش «نصر بن شبث» بپیوندد. جاسوسان، مأمون را از قصد وی آگاه ساختند. مأمون او را همراه عده ای دیگر دست گیر و زندانی کرد.

[ 1 ] . دوشنبه اوّل محرم سال 210 = 24 آوریل سال 825 ; دوشنبه هفدهم رمضان 210 = اول ژانویه سال 826 .

[ 2 ] . الوافی بالوفیات، ج 3، ص 156 ; تاریخ ابن اثیر، ج 7، ص 250 ; تاریخ خلیفة بن خیاط، ج 2، ص 492.