سال 229 ق = 843 ـ 844 م

رویدادها

* واثق منشیان خود را ملزم کرد تا آن چه که از اموال به ناحق گرفته بودند، بازپس دهند و پس از اثبات خیانت آنان اموال زیادی را از آنان مصادره کرد.

* سردار اشناس، فرمان روای افتخاری مصر برای دومین بار عیسی بن منصور رافعی را به نیابت خود بر مصر گماشت.

* افزایش قدرت سرداران ترک چون: بغای کبیر (ابوموسی)، اشناس و ایتاخ در دولت عباسی.

بلایای طبیعی

* مرگ بسیاری از مردم در پی شیوع طاعون در بصره.

وقایع نظامی

حملات نورماندی ها به اندلس:

* در اواخر همین سال برای نخستین بار تهاجم نورماندی ها ـ که اندلسیان آنان را مجوس می خواندند ـ به لشبونه (لیسبون) اندلس صورت گرفت، سپس لشکری که امیر عبدالرحمان اوسط به فرماندهی حاجب خود عیسی بن شهید فرستاده بود، او را شکست داد. پس از آن تهاجم بود که حصار «الشبونه» (لیسبون) ساخته شده و دگرگونی و توسعه در نیروی دریایی اندلس صورت گرفت.

درگذشتگان

* بزار.

بزّار

ابومحمد، خلف بن هشام بزّار، استاد قاریان و محدثان بغداد بود. او از مالک بن انس و دیگران که از نظر حدیث در طبقه مالک بودند، حدیث شنید. وی عابدی نیکوکار و دانشمندی پرکار بود. او برای خود روش و سبکی مخصوص داشت. وی در قرائت شیوه ای اختیار کرد که با شیوه حمزه قاری اختلاف داشت.[2]

پی نوشت ها

[ 1 ] . شنبه اول محرم سال 229 = سی ام سپتامبر سال 843 ; سه شنبه پنجم ربیع الثانی سال 229 = اول ژانویه سال 844 .

[2] . العبر، ج 1، ص 404 ; النجوم الزاهره، ج 3، ص 256 ; تهذیب التهذیب، ج 5، ص 156 ; وفیات الاعیان، ج 2، ص 241.

سال 230 ق = 844 ـ 845 م

رویداها

* درگذشت عبدالله بن طاهر بن حسین امیر خراسان و نصب پسرش طاهر دوم.

* سردار اشناس مرد و سردار ایتاخ به ولایت مصر منصوب شد. او این اختیار را داشت تا هر که را بخواهد به ولایت مصر منصوب کند لذا هرثمة بن نضر جبلی را بر مصر گمارد.

* واثق بر احمد بن خصیب ، منشی اشناس، به سبب سوء استفاده از اموال به دست آمده از مناطق تحت حکومت اشناس، که شامل جزیره، شام، مصر و مغرب بود خشم گرفته و او را همراه با خانواده اش مورد شکنجه قرار داد.

وقایع نظامی

جنگ ها

* دریای مدیترانه (سیسیل): نفوذ اغلبیان در «سیسیل» و دست یافتن بر تعدادی از دژها که شکست ارتش بزرگ بیزانس را در پی داشت.

شورش ها

* حجاز: اعراب بنی سلیم، برای خود خلیفه ای به نام عزیزة الخفافیتعیین کردند و به نواحی مدینه شبیخون زدند. واثق لشکری به فرماندهی بغای کبیر به سوی آنان روانه کرد. او با کشتن عده ای و به اسارت در آوردن گروهی دیگر شورش را سرکوب کرد.

* قیام ارمنستان: در این قیام مردم عرب و ارمنی و دیگر ساکنان ارمنستان شورش کردند. امیر ارمنستان (خالد بن یزید) راهی جنگ با شورشیان شد، اما پس از اندک زمانی مرگ او را در می رباید. واثق ارتشی به فرماندهی احمد بن بسطام به آن جا فرستاد. و او با شدت تمام فتنه را سرکوب کرده، امنیت را به آن جا بازگرداند.

درگذشتگان

* اشناس ترک.

* خالد بن یزید شیبانی.

* زریاب.

* عبدالله بن طاهر.

* محمد بن سعد زهری.

* محمد بن یزداد.

* یحیی بن منجم.

اشناس ترک

ابوجعفر، از سرداران ترک معاصر مأمون، معتصم و واثق و دلاوری قدرت مند بود که در جنگ با رومیان همراه مأمون و در فتح «عموریّه» مصاحب معتصم بود و در آن جنگ از خود رشادت ها نشان داد و به خوبی از بوته آزمایش به در آمد. معتصم در سال 219 ق او را به ولایت مصر گمارد.

اشناس افرادی را به نیابت از خود بر مصر منصوب کرد و خود تازمان مرگش در بغداد اقامت گزید. واثق لقب «سلطان» به او داد و نیز تاجی همراه با دو حمایل به او بخشید. او نخستین کسی بود که «سلطان» خوانده شد.(4)

خالد بن یزید شیبانی

ابویزید شیبانی، خالد بن یزید بن مزید بن زائده شیبانی از والیان حکومت عباسیان و فردی با سخاوت بود. «ابوتمّام» و دیگر شاعران او را مدح گفتند و او با گشاده دستی به آنها عطایای فراوانی بخشید.

[ 1 ] . شنبه اول محرم سال 229 = سی ام سپتامبر سال 843 ; سه شنبه پنجم ربیع الثانی سال 229 = اول ژانویه سال 844 .

[ 2 ] . العبر، ج 1، ص 404 ; النجوم الزاهره، ج 3، ص 256 ; تهذیب التهذیب، ج 5، ص 156 ; وفیات الاعیان، ج 2، ص 241.

[ 3 ] . پنج شنبه اول محرم سال 230 = هجدهم سپتامبر سال 844 ; پنج شنبه هفدهم ربیع الاول سال 230 = اول ژانویه سال 845 .

[ 4 ] . تاریخ ابن اثیر، ج 7، ص 9 ; بروکلمان، تاریخ الشعوب الاسلامیه، ص 210 و 212 ; مروج الذهب، ج 3، ص 467 و 472.