* متوکل، محمد بن عبدالله بن طاهر را بر بغداد حاکم می گرداند و سپس محمد بن طاهر را به جانشینی او می گمارد.

* متوکل، نوح بن اسد بن سامان را بر این اساس که زیر نظر بنی طاهر حاکمان خراسان باشند، به ولایت ماوراء النهر گماشت.

* صلت بن مالک ازدی رهبری «اباضی های» عمان را به عهده گرفت. در ضمن جلندی بن مسعود ازدی نخستین کسی بود که رهبری آنان را در سال 135 ق در عمان به عهده گرفت.

وقایع نظامی

جنگ ها

* دریای مدیترانه (سیسیل): عباس بن فضل حاکم سیسیل در دهه آخر عمرش شهرها و دژهای زیادی را فتح می کند.

وی جنوب ایتالیا را مورد تهاجم قرار داده و منطقه «کالابریا» را به تصرف درمی آورد.

* روم: علی بن یحیای ارمنی با نیروهای رزم تابستانی حملاتی را به انجام رساند. جنگ های او پی در پی تا سال 239 ق ادامه داشت.

شورش ها

* سیستان: یعقوب بن لیث صفّار، بر سیستان غلبه کرد و شخص اول آن دیار شد.

* اندلس: شورش افراطیون عرب ـ که اصالتاً غیرعرب بودند ـ سرکوب شد. رهبری این گروه را (ایلوخیو)ی راهب برعهده داشت.

درگذشتگان

* حاتم اصمّ.

حاتم اصمّ

ابوعبدالرحمان، حاتم بن عنوان اصمّ، اهل بلخ بود. وی درزهد،پرهیزگاری و پارسایی شهره بود. او گفته هایی در زمینه زهد و حکمت دارد.[1]

پی نوشت ها

[1] . یک شنبه اول محرم سال 237 = پنجم جولای سال 851 ; جمعه چهارم رجب سال 237 = اول ژانویه سال 852 .

[ 2 ] . الاعلام زرکلی، ج 2، ص 150 ; تاریخ بغداد، ج 8 ، ص 241 ; وفیات الاعیان، ج 2، ص 26 ; العبر، ج 1، ص 424 ; شذرات الذهب، ج 2، ص 87 .

سال 238 ق = 852 ـ 853 م

رویدادها

* درگذشت عبدالرحمان (اوسط) بن حکم و خلافت فرزندش محمد اول.

* عنبسة بن اسحاق ضبّی، به جای عبدالواحد بن یحیای خزاعی، به ولایت مصر گمارده می شود.

وقایع نظامی

شورش ها

* ارمنستان: اسحاق بن اسماعیل بن شعیب، کارگزار تفلیس، به کمک بزرگان ارمنی علیه یوسف بن محمد مروزی والی ارمنستان، شورش می کند. این شورش به کشته شدن یوسف می انجامد و متوکل، سپاهی به فرماندهی «بغا»ی کبیر، به قصد سرکوبی شورش، به آن سامان گسیل داشت. «بغا»، شورش را سرکوب کرد، به خون خواهی یوسف شهر تفلیس را به آتش کشید و اسحاق را پس از اسارت به قتل رساند. هم چنین امیرانِ ارمنی را اسیر و به بغداد فرستاد. متوکل آنها را بخشید و فردی از آنها را به نام «اشوط»، به عنوان حاکم بر آنان گمارد.

* مصر: رومیان با ناوگانی عظیم به شهر «دمیاط» یورش می برند و پس از آتش زدن آن شهر، با اسیر کردن زنان و سرقت و غارتِ اموال عقب نشینی می کنند. هدف از این حمله، انهدام صنایع کشتی سازی مصر بود که کشتی های جنگی را برای هجوم به جزیره «کریت» آماده می کرد.

* متوکل دستور می دهد تا حصاری برای حفاظت از «دمیاط» بسازند.

درگذشتگان

* اسحاق بن راهویه.

* طروب.

* عبدالرحمان بن حکم.

* عبدالملک بن حبیب.

* علم مدنیه.

* فضل مدنیه.

* قلم رومیه.

اسحاق بن راهویه

ابویعقوب، اسحاق بن ابراهیم بن مخلّد حنظلی تمیمی مروزی (به جهت نسبتش به شهر مرو) پدرش، ابراهیم از دانشمندان خراسان در زمان خود و یکی از پیشوایانِ حافظ حدیث و به راهویه ملقب بود. اسحاق به منظور گردآوری حدیث به سیر در شهرها پرداخت. امام احمد بن حنبل، بخاری، مسلم، ترمذی، نسائی و عده ای دیگر از وی نقل حدیث کرده اند. او در شهر «نیشابور» اقامت گزید. کتاب السنن فی الفقه از نوشته های اوست.(3)

طروب

طروب کنیز امیر عبدالرحمان بن حکم اموی حاکم اندلس و از کنیزکان شمال اسپانیا بود. او بهره فراوانی از زیبایی و جمال داشت.

[ 1 ] . الاعلام زرکلی، ج 2، ص 150 ; تاریخ بغداد، ج 8 ، ص 241 ; وفیات الاعیان، ج 2، ص 26 ; العبر، ج 1، ص 424 ; شذرات الذهب، ج 2، ص 87 .

[ 2 ] . پنج شنبه اول محرم سال 238 = 23 ژوئیه سال 852 ; یک شنبه شانزدهم رجب سال 238 = اول ژانویه سال 853 .

[ 3 ] . الاعلام زرکلی، ج 1، ص 284 ; وفیات الاعیان، ج 1، ص 199 ; تاریخ بغداد، ج 6، ص 345 ; العبر، ج 1، ص 426.