الامیده (Alameda): اصل و ریشه آن کلمه لاتینی آلمؤ (Almeo) به معنی درخت بید است که درختی است بلند با برگ های بزرگ، و مکانی را که این نوع درخت بیشتر می روید، الامیده می خوانند. این نام در اسپانیا شایع بوده و بر منطقه وسیعی در کنار وادی الکبیر در جنوب غربی کردوبا اطلاق می شود; منابع عربی این منطقه را مصاره یا مساره می خوانند. جنگ سرنوشت سازی که به تجزیه اسپانیا منجر شد، در این منطقه رخ داد; در این جنگ، عبدالرحمان الداخل اموی بر یوسف فهری پیروز شد و دولت امویان را در اندلس تأسیس کرد.

البة و القلاع: دو موقعیت جغرافیایی هستند که در آثار عربی باهم به کار می روند. ألبة یا اَلَوِه (Alava)، ناحیه ای است در سمت راست و در شمال نهر ابرو. قلاع نیز منطقه ای است به نام کاستیلای قدیمی (Castilla la Vieja) که اعراب آن را به سبب فراوانی دژها قلاع نامیدند.

البیره (Ilibiris - Elvira): استان بزرگی است در اندلس و شهری در جنوب شرقی کردوبا; بعدها این استان به غرناطه و مرکز آن نیز به همین نام معروف شد. ابواسحاق بن مسعود البیریِ شاعر، به این منطقه منسوب است.

الویرا (Elvira): از شهرهای اندلس که در شمال غربی گرانادا واقع شده است. محدّث مکّی بن صفوان البیری، متوفی به سال 309 از دانشمندان این دیار است.

ألّیس: محلی در جنوب عراق و نزدیک حیره که محل اردو یا پادگان نیروهای نظامی ایران بود.

آمِد: که به زبان رومی، اَمیده (Amida) گفته می شود; شهر قدیمی و نفوذناپذیر که در ساحل رود دجله و در منطقه دیار بکر و نزدیک میا فارقین قرار دارد. آن را به نام منطقه ای که در آن وجود دارد، دیاربکر می خوانند; این منطقه امروزه از شهرهای ترکیه است و دانشمندان زیادی از جمله ابوحسن آمدی، که صاحب تألیفات مشهوری است به این شهر منسوبند.

آمل: شهری در استان طبرستان (مازندران) که در اواخر دوره بنی عباس مرکز آن بوده است. شهر دیگری نیز به نام آمل زم یا آمل جیحون در سمت چپ رود جیحون و با فاصله 120 میلی از شهر مرو وجود دارد. این شهر را به خاطر تشابه اسمی با آمل مرکز طبرستان، آمل جیحون یا آمل زم نام گزاردند.

امغیشیا: محلی در جنوب عراق و غرب رود فرات که در آن شهری به همین نام وجود داشت. در این محل جنگی بین خالد بن ولید و لشکر ایرانیان درگرفت که منجر به پیروزی خالد شد و وی پس از پیروزی دستور ویران کردن این شهر را صادر کرد.

انبار: از شهرهای عراق در کنار رود فرات و در غرب بغداد، که ایرانیان آن را به نام بنا کننده آن شاپور پسر هرمز ذوالاکتاف، فیروز شاپور می نامیدند. خلیفه نخست عباسی، ابوعباس سفاح، این شهر را تجدید بنا کرده، در آن کاخ هایی ساخت و تا زمان مرگش آن را محل حکومت خود قرار داد. در زمان هارون الرشید، برمکیان در این شهر کشته شدند. علمای زیادی به این شهر منسوبند که از میان آنها می توان احمد بن نصر حسین ابوعباس انباری، متوفای 598 ق ، کمال الدین ابن عبیدالله انباری از لغت شناسان و ادیبان عرب، ابوبکر محمد بن قاسم بن بشار بن حسن انباری متوفای 327 ق و ابوالبرکات عبدالرحمان بن محمد بن ابی سعید انباری مؤلف کتاب اسرار العربیه را نام برد.

اندلس: مقصود از اندلس، آن قسمت از اسپانیاست که در اختیار مسلمانان بود. در ابتدا نام اندلس بر تمامی شبه جزیره ایبریا که در دست مسلمانان بود، اطلاق می شد و با پس از گذشت زمان و به دنبال تغییر وضعیت سیاسی مسلمین در شبه جزیره لفظ اندلس از نظر جغرافیایی بر محدوده کمتری اطلاق شد و عملاً به غرناطه صغیر واقع در دورترین نقطه اسپانیا و درجنوب شرقی شبه جزیره ایبریا محدود شد. واژه اندلس را اعراب، از کلمه واندالوس که نام قبایل واندال ژرمنی بود که در قرن پنجم میلادی سرتاسر اروپا را در نوردیدند و در دشت های جنوب اسپانیا مستقر شدند و نام خود را بر آن سرزمین نهادند گرفتند. اعراب بعدها این نام را معرب کرده، اندلس خواندند. امروزه این نام بر منطقه جنوب اسپانیا به نام اَندلوسیا (Andalucia) اطلاق می شود.

انطاکیه (Antiochia): شهری یونانی واقع در غرب شهر حلب و در نزدیکی مصب رود عاصی به دریای مدیترانه. سردار سلوقوس اول در آخر قرن چهارم پیش از میلاد آن را بنیاد نهاده، نام پدر خود را بر آن گذارد و آن را مرکز حکومت قرار داد. سپس سراسقف های بیزانسی این شهر را محل استقرار خویش قرار دادند. پس از نبرد یرموک هرقل این شهر را به عزم سوریه ترک کرد و این شهر به منطقه ای اسلامی و از مهم ترین شهرهای شام تبدیل شد. سپس در سال 358 ق رومیان آن را تصرف کردند و در سال 491 ق / 1098 م، به یک شهر صلیبی مبدل شد. برای دومین بار این شهر پس از پاکسازی از آثار و نشانه های صلیبیان در شام، به دست مسلمانان افتاد.

پس از کسب استقلال سوریه از دولت عثمانی، این شهر جزیی از سرزمین های سوریه شد، تا این که در سال 1938 م از سوریه جدا و به استان اسکندرونه در کشور ترکیه ضمیمه شد. می گویند: آرام گاه حبیب نجار که به صورت کنایه نام و ذکر او در سوره یس آمده، در این شهر است.

انطالیه: شهری است در کناره دریای مدیترانه و درجنوب غربی قونیه. انطالیه از مهم ترین شهرهای جمهوری ترکیه به شمار می آید.