از اين روايت استفاده مي‌شود، چنان‌چه يتيم داراي عقلي باشد که موجب اطمينان به اعمالش گردد و بتواند اموال خود را تدبير و اصلاح نمايد، رشيد است و بايد اموالش را در اختيارش قرار گيرد.

عنوان يتيم در آيات شريفه و روايات، ويژگي خاصّي ندارد و عموميت تعليل، غير او را نيز شامل مي‌شود. بنابراين به اقتضاي آيات و روايات، شرط جواز دخالت در اموال، داشتن عقل و قدرت اصلاح و تدبير امور مالي است. به تعبيري خلاصه و جامع، رشد عبارت است از اين‌که تصرّفات شخص بالغ در اموالش، عاقلانه باشد و کسي که داراي چنين صفتي است، رشيد ناميده مي‌شود.

4ـ بعضي از فقيهان در اثبات اين نظريه فرموده‌اند: «معني رشد از ديدگاه عرف، اصلاح امور مالي و فريب نخوردن در معاملات است. از آن‌جا که در بيان معني آن از طرف شارع چيزي بيش‌تر از آن‌چه در نزد عرف است، وارد نشده است، بايد حمل بر همان معني عرفي گردد. اين برداشت با معني لغوي آن نيز بي تناسب نيست».[1]

5ـ اتفاق فقها[2] بر اين‌که، رشد به معني اصلاح امور مالي و قدرت تدبير در اين‌باره مي‌باشد، مي‌تواند دليل ديگري بر اين حکم قرار گيرد.

4. تحقيق در مفهوم رشد

از مباحث گذشته روشن گرديد، فقها به تبعيت از آيات و روايات، براي رشد[3] در اصطلاح فقهي آن دو وصف را لازم مي‌دانند: «عقل» و «قدرت تدبير در امور مالي» بنابراين رشيد کسي است که داراي اين دو وصف باشد.

[1] . مختلف الشيعة5: 431، التنقيح الرائع2: 181، الروضة البهية4: 102، مجمع الفائدة و البرهان9: 194.

[2] . المبسوط2: 249، غنية النزوع1: 252، رياض المسائل9: 245، المناهل: 90، جواهر الکلام26: 48ـ49.

[3] . در علم زيست‌شناسي، رشد به معني تغييرات تدريجي است که در جهت کمال کمّي صورت پذيرد، و رشد کمّي در انسان عبارت است از: وقوع تغييرات بدني، هم چون افزايش قد، وزن، حجم و نمّو استخوان‌ها. و در علم روانشناسي، رشد علاوه بر جنبه کمّي آن، از نظر کيفي نيز بررسي مي‌شود. رشد کيفي در روانشناسي در سه جنبه‌ي رشد شناختي، رشد اجتماعي، و رشد عاطفي است. منظور از رشد شناختي: تغييراتي است که در ادراک، تفکّر، و حلّ مسائل ايجاد مي‌شود، و رشد اجتماعي به تغييراتي اطلاق مي‌شود که در روابط با ديگران پيش مي‌آيد، و رشد عاطفي تغييراتي است که در احساسات و گرايش‌ها حادث مي‌شود. ر. ک: بلوغ دختران: 273.