معيّني را به هر يک از آن‌ها واگذار نموده است. مانند صدور حکم موتِ فرضي، حکم طلاق غائب مفقود الاثر، حکم حجر، تعيين قيّم براي حفظ اموال مجانين، تعيين امين براي اداره امور غائب و جنين و امثال آن .[1]

ب: وليّ خاص

وليّ خاص کسي است که امور مربوط به اشخاص معيّن را در حدود قانون انجام دهد.

مادة 1194 قانون مدني در اين‌باره مقرّر مي‌دارد: «پدر و جدّ پدري و وصيّ منصوب از طرف يکي از آنان، وليّ خاص طفل، ناميده مي‌شود». بنابراين وليّ خاص بر طبق مادة فوق، به دو دسته تقسيم مي‌شود:

1. وليّ قهري

وليّ قهري عبارت از پدر و جدّ پدري مي‌باشد، سمت ولايت به آنان از طرف قانون اعطا شده و بدون انتصاب يا تنفيذ از طرف مقام رسمي صورت مي‌گيرد. به همين جهت به پدر و جدّ پدري، وليّ قهري گفته مي‌شود.

درماده1181 ق. م. آمده است: «هر يک از پدر و جدّ پدري نسبت به اولاد خود ولايت دارند».

قهري بودن ولايت پدر، از نظر حقوقي و اجتماعي به معناي واقعي خود پابرجاست، زيرا همين‌که طفل به دنيا آمد، خود به خود تحت ولايت پدر قرار مي‌گيرد و هيچ مقامي، حق تغيير آن را ندارد، ليکن ولايت جدّ پدري، هر چند که در ديدگاه قوانين، مانند ولايت پدر است، امّا در رسوم اجتماعي ما دخالت جدّ پدري منوط بر اين است که ولايت پدر به دليلي از بين رفته باشد و کودک در خانواده طبيعي و مرسوم خود زندگي نکند .[2]

2. وصيّ[3]

در مورد ولايت و اختيارات وصيّ در حقوق مدني در گفتار دوّم همين بخش توضيح داده مي‌شود.

[1] . سيد حسن امامي، حقوق مدني 5: 202.

[2] . بنگريد ناصر کاتوزيان، دوره مقدماتي حقوق مدني خانواده: 402.

[3] . سيد حسن امامي، حقوق مدني 5: 203.