بعضي ديگر از فقيهان در تعريف آن نوشته‌اند: «وصيّت، پذيرش تعهّد در حيات شخص نسبت به بعد از وفات او است و دليل اين تعريف، ملاحظه وصل امور قبل از وفات به بعد از آن نيست، بلکه پيروي از قرآن مجيد است، چرا که اين تعهّد را وصيّت ناميده و مي‌فرمايد: (كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ فَلِلْوَالِدَيْنِ وَ اْلأَقْرَبيِنَ بِالْمَعْرُوفِ)[1] دستور داده شده که چون يکي از شما را مرگ فرا رسد، اگر متاع دنيا را مالک است، وصيّت کند براي پدر و مادر و خويشان، به قدر متعارف.

در اين آيه شريفه، وصيّت در تعهد خاص به‌کار رفته و معني اصطلاحي آن از اين آيه برداشت مي‌شود .[2]

مقصود از وصايت در اصطلاح فقها وصيّت به ولايت بر اخراج حقّ, يا استيفا حق و يا ولايت بر طفل يا مجنون است و موصي ولايت بر اين امور را به اصالت داراست (مانند پدر و جدّ پدري) يا به طور عرضي (مانند وصيّ آنان) در صورتي‌که در وصيّت نمودن به اين امور مأذون باشد.[3]

بنابراين وصيّت به ولايت بر اولاد صغار و مجانين، توسط پدر و جدّ پدري، براي حفظ و نگهداري و تصرّف در اموال آنان، به گونه‌اي که سود و مصلحت آن‌ها رعايت گردد، وصايت ناميده مي‌شود .[4]

2. وصيّت در اصطلاح حقوق مدني

از ديدگاه صاحب‌نظران در مسائل حقوق مدني، وصيّت عمل حقوقي است که به موجب آن، شخص به طور مستقيم يا در نتيجه تسليط ديگران در اموال يا حقوق خود براي بعد از فوت تصرّف مي‌نمايد .[5]

پدر و جدّ پدري (اولياي قهري) نه تنها در زمان حيات خود سرپرستي فرزندان خانواده را به عهده دارند، بلکه مي‌توانند براي پس از مرگ نيز شخصي را مأمور تربيت فرزندان و اداره دارايي آنان سازند.

[1] . سوره بقره 2: 180.

[2] . مستمسک العروة الوثقي 14: 534، موسوعة الامام الخويي 33: 294.

[3] . ر.ک: الدروس الشرعية 2: 321، الحدائق الناضرة 22: 558، بلغة الفقية 4: 151.

[4] . جواهر الکلام 28: 389.

[5] . ناصر کاتوزيان، دوره مقدماتي حقوق مدني (شفعه ـ وصيّت ـ ارث): 60.