الف: تعليق انجام امور وصيّت بر بلوغ

براي موصي جايز است دو نفر يا بيش‌تر را وصيّ خود قرار دهد تا آنان به اشتراک و در عرض هم، امور مربوط به وصايت را انجام دهند. هم‌چنين صحيح است دو نفر را به ترتيب در طول هم، وصيّ قرار دهد، مثلاً بگويد: «آقاي الف وصيّ من است و بعد از او آقاي ب». در اين صورت ب بعد از الف وصي مي‌باشد.

آيا جايز است کودک را وصيّ قرار دهد و انجام امور وصايت معلّق بر بلوغ وي باشد؟ مثلاً گفته شود: «الف وصيّ من است تا زماني‌که فرزند صغيرم به حدّ بلوغ برسد و بعد از آن، فرزندم وصيّ مي‌باشد».

در اين مسأله دو ديدگاه مطرح شده است: ديدگاه اول: معتقد است وصيّت به گونه‌اي که بيان گرديد، صحيح است.

مرحوم شهيد اوّل مي‌نويسد: «جايز است فرد، به ترتيب، دو نفر را وصيّ قرار دهد، مثل اين‌که بگويد: وصيّ خود را الف قرار دادم و اگر او از بين برود ب وصيّ مي‌باشد. يا بگويد اگر فرزندم به حدّ بلوغ رسيد، وي وصيّ مي‌باشد» .[1]

بسياري از فقهاي ديگر، اعمّ از فقيهان گذشته[2] و معاصرين[3] نيز به اين مسأله تصريح نموده‌اند. مستند اين نظريّه هم عموم و اطلاقات وارد شده در باب وصيّت است، چرا که تعليق تصرّف کودک به بعد از بلوغ، نمي‌تواند مانع قرار گيرد[4] و هم بعضي از روايات خاص، مانند آن‌که مشايخ شيعه از ابي بصير نقل نموده‌اند که وي مي‌گويد: امام باقر(عليه السلام) به من فرمود، دوست داري وصيّت حضرت فاطمه(عليها السلام) را براي تو نقل نمايم؟ گفتم: ‌آري. حضرت دست نوشته‌اي را بيرون آورد که در آن نوشته بود: «بسم الله الرحمن الرحيم، اين وصيت نامة [حضرت] فاطمه دختر پيامبر خاتم(صلي الله عليه وآله) مي‌باشد به علي بن ابي طالب(عليه السلام)

[1] . الدروس الشرعية 2: 324.

[2] . قواعد الاحکام 2: 567، جامع المقاصد 11: 301، جواهر الکلام 28: 400.

[3] . تحرير الوسيلة 2: 99، مسألة 45، تفصيل الشريعة (کتاب الوقف والوصيّة): 187، منهاج الصالحين مع فتاوي الوحيد الخراساني 3: 253، مسألة 1060.

[4] . مهذّب الاحکام 22: 218.