در اين حديث ملاک وجوب نماز، بلوغ قرار گرفته است و ذکر سيزده سال بدون بلوغ خصوصيتي ندارد.

در روايت ديگر وارد شده است: آن‌گاه که کودک بالغ شد روزه بر او واجب مي‌شود[1]. و نيز آمده است: آن‌گاه که بالغ شد بايد به حجّ برود.[2]

3ـ رواياتي که مفاد آن چنين است: بر دختر قبل از بلوغ واجب نيست موي سر خود را از نامحرم بپوشاند.[3]

4ـ رواياتي که دلالت دارد بر اين که حدود الهي بر کودک قبل از تکليف، اجرا نمي‌گردد. مانند آن‌که مرحوم شيخ کليني در کافي از حمران نقل مي‌کند: از امام باقر(عليه السلام) سؤال کردم چه زمان حدود الهي به طور کامل بر کودک اجرا مي‌گردد و مي‌تواند اجراي آن را به نفع خود مطالبه نمايد؟ فرمودند: «اِذَا خَرَجَ عَنهُ اليُتمُ وَ اَدرَکَ». يعني زماني که از حالت يتيمي خارج شود و صاحب درک و شعور گردد. گفتم: آيا براي اين حالت نشانه‌اي وجود دارد؟ فرمود: آري «اِذَا اِحتَلَمَ»[4] آن‌گاه که محتلم گردد.

5ـ رواياتي که به طور خاص در باب قصاص وارد شده مبني بر اين‌که، عمد کودک به منزله‌ي خطا است[5]. بنابراين اگر مرتکب قتل گردد مشمول حکم قصاص نمي‌باشد و بايد ديه‌ي قتل را عاقلة او (اقوام نَسبي وي) بپردازد.

دليل سوّم: اجماع قطعي

فقها در مباحث مربوط به واجبات مانند نماز، روزه، حجّ و جهاد، بر اين حکم که کودک قبل ازبلوغ مشمول احکام الزامي نمي‌گردد، ادّعاي اجماع نموده‌اند و نظر مخالفي نقل نشده است.

[1] . همان4: 409 ـ410، باب 29، من ابواب لباس المصلّي، ح3.

[2] . همان11: 45، باب 12، من ابواب وجوب الحج، ح2.

[3] . همان20: 229، باب 26 من ابواب مقدمات النکاح، ح3.

[4] . الکافي7: 197، باب حدّ الغلام و الجارية من کتاب الحدود، ح1، وسائل الشيعة1: 43، باب 4، من ابواب مقدمة العبادات، ح2.

[5] . وسائل الشيعة 29: 400، باب 11، من ابواب العاقله، ح2ـ3، همان29: 90، باب 36 من ابواب القصاص في النفس ح2.