نام کتاب : کتاب احکام و حقوق کودکان در اسلام نویسنده : --- جلد : 1 صفحه : 96
در بعضي روايات هم تصريح شده اگر کودک توان و قدرت روزه گرفتن داشته باشد، واجب است روزه بگيرد. «وَ إذا أطَاقَ الصَّومَ، وَجَبَ عَليهِ الصِّيامُ»[1] که از آن استفاده ميشود اگر توان روزه گرفتن ندارد بر او واجب نيست. به علاوه مقصود از نکاح، فقط آميزش جنسي نيست. استمتاعات ديگر نيز ميتواند بعضي از اهداف باشد که از دختر نُه سال امکانپذير است.
همچنين با استناد به قاعدهي مسلّم فقهي «إدرؤا الحُدُودَ بالشبهات»[2] که مقرّر ميدارد اجراي حدود را در صورت وجود شبهه و ترديد، متوقّف سازيد، با بروز شبهه، از اجراي حدود بر دختر نه ساله جلوگيري به عمل ميآيد.
بنابراين با اين احتمال که دختر در اين سنين به حکم حدود، آگاهي نداشته و يا قادر به آگاهي و علم نيست، و يا به دليل ضعف جسمي قدرت تحمل آن را ندارد و ممکن است تلف گردد، بر او اجراي حدود نميشود. افزون بر اين، با استناد به اصول مسلّمي از آيات قرآن، مانند: (يُرِيدُ اللهُ بِکُمُ اليُسرَ وَ لا يُرِيدُ بِکُمُ العُسرَ...)[3] خداوند براي شما حکم را آسان ساخته و تکليف را مشکل نگرفته است و (مَا جَعَلَ عَلَيکُم فِي الدِّينِ مِن حَرَجٍ)[4] در مقام تکليف در دين بر شما حرج و سختي جعل ننموده است و (لا يُکَلِّفُ اللهُ نَفساً إِلاّ وُسعَها)[5] خداوند هيچکس را مکلّف به انجام امري ننمايد، مگر به قدر توانايي او و نيز از روايات[6] مستفيضه، بلکه متواتره، استفاده ميشود، انجام هرگونه تکليف و الزام، مشروط به توان و قدرت است. با فرض اينکه پسر يا دختر در سن نه و پانزده سالگي، قادر به انجام بعضي از تکاليف نيستند، به حکم اصول ياد شده مکلّف به اجراي آن تکاليف نميباشند. همچنين اگر اجراي بعضي از احکام بر کودک (مانند حدود) موجب عسر و حرج باشد به حکم اصول ياد شده از اجراي آن جلوگيري به عمل خواهد آمد.
[1] . تهذيب الأحکام2: 381 ح8. صبي که در اين روايت، موضوع حکم قرار گرفته، مشمول دختر نيز ميگردد.
[6] . تهذيب الأحکام4: 173، وسائل الشيعة 2: 180ـ181 باب 2، من ابواب وجوب الغسل، ح4 و10: 178 باب 1، من ابواب وجوب الإفطار، ح13 و9: 185 باب 4، من ابواب زکاة الغلاة، ح9، و4: 159 إلي 161 باب 10، من ابواب المواقيت، ح11.
نام کتاب : کتاب احکام و حقوق کودکان در اسلام نویسنده : --- جلد : 1 صفحه : 96