کرامیه بوده که از وی حدیث آموخته است، از این رو کرامیه وی را از پیروان آیین خویش دانسته و وی را گرامی می دارند.5 نیشابوری را فردی زاهد و عابد خوانده اند، اما زهد و عبادت او، مانع از شرکت جستن وی در جنگ و جهاد نبود. ذهبی می نویسد: نیشابوری در جنگی که در سال های پس از 220 هـ در سرزمین ترک و روم رخ داد، شرکت داشت و پیروزی بزرگی به دست آمد.6 وی به سال 234 هـ از دنیا رفت.7 آثار و تألیفات وی عبارت اند از: الاربعین عیال الله الزهد الدعاء الحکمه المناسک و التکسّب.8

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 4/118.
[2] ــ تاریخ الاسلام 17/38.
[3] ــ سیر اعلام النبلاء 11/33.
[4] ــ تاریخ بغداد 4/118.
[5] ــ تاریخ الاسلام 37.
[6] ــ سیر اعلام النبلاء 11/33.
[7] ــ لسان المیزان 1/149.
[8] ــ سیر اعلام النبلاء 11/34.*

دیگر منابع: شذرات الذهب 2/80 میزان الاعتدال 1/89 الجرح و التعدیل 2/49.

احمد ـ نیشابوری (م 286 هـ )

ابوالفضل احمد بن سلمة بن عبدالله نیشابوری بزاز معدل.

وی برای آموختن حدیث همراه با مسلم بن حجاج، صاحب صحیح، به بصره رفت و از قتیبه، ابن راهویه، عبدالله بن معاویه، محمد بن مهران و دیگران حدیث شنید و افرادی چون ابوزرعه، محمد بن مسلم بن واره رازی و ابوحاتم از وی روایت نقل کرده اند.1 رجال نویسان اهل سنت او را از علمای اهل حدیث، حافظ و امانت دار در نقل حدیث توصیف کرده اند.2 نیشابوری مسافرت هایی به بغداد، بصره،3 اصفهان4 و بلخ داشت5 و در بغداد برای مردم حدیث نقل می کرد.6 اثر وی کتابی در موضوع حدیث است که آن را بر اساس صحیح مسلم تنظیم کرده است.7 سال مرگ وی 286 هـ می باشد.8

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 4/186.
[2] ــ سیر الاعلام النبلاء 13/373.
[3] ــ تاریخ بغداد 4/186.
[4] ــ ذکر اخبار اصبهان 1/99.
[5] ــ الاعلام 1/132.
[6] ــ تاریخ بغداد 4/186.
[7] ــ تذکرة الحفاظ 2/637.
[8] ــ تاریخ الاسلام 21/59.*

دیگر منابع: الوافی بالوفیات 6/401 شذرات الذهب 2/192 معجم المؤلفین 1/236 طبقات الحفاظ 283 ایضاح المکنون 2/477 الجرح و التعدیل 1/1/54 العبر 1/414 دائرة المعارف الشیعیة العامه 2/534.

احمد ـ واسطی (پس از 170 ـ 258 هـ )

ابوجعفر احمد بن سنان بن اسد واسطی قطان.

اهل واسط بود1 و بعد از سال 170 هـ به دنیا آمد و حدیث را از ابومعاویه ضریر، وکیع بن جراح، یزید بن هارون و دیگران آموخت. رجال نویسان اهل سنت او را حافظ، ثقه، صدوق و پیشوای اهل زمان خود در حدیث خوانده اند.2 بخاری، مسلم، ابوداود، ابن ماجه، نسائی و پسرش جعفر بن محمد از احمد روایت نقل کرده اند.3 وی به سال 258 هـ در واسط از دنیا رفت.4 البته اقوال دیگری درباره زمان مرگ او گفته اند.5 اثرش کتاب المسند می باشد.6

پی نوشت ها

[1] ـ الثقات 8/33.
[2] ــ تهذیب الکمال 1/322 و 323.
[3] ــ تاریخ الاسلام 19/44.
[4] ــ سیر اعلام النبلاء 12/245.
[5] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 1/34 و 35.
[6] ــ سیر اعلام النبلاء 12/244.*

دیگر منابع: العبر 1/370 شذرات الذهب 2/137 تاریخ الطبری 2/297 الجرح و التعدیل 1/53 طبقات الحفاظ 231 الوافی بالوفیات 6/407 معجم المؤلفین 1/239 هدیة العارفین 1/49 دائرة المعارف الشیعیة العامه 2/535 تقریب التهذیب 1/34.

احمد ـ وراق (م حدود 270 هـ )

ابوالعباس احمد بن ابراهیم بن عثمان ورّاق بغدادی.

در خصوص وی اطلاعات زیادی در منابع نیامده است. گفته اند که علم قرائت را نزد خلف بن هشام، ابی عبید و محمد بن اسحاق، و علم حدیث را از مسلم بن ابراهیم قعنبی، مسدد و دیگران فرا گرفت و یکی از اساتید ماهر در علم قرائت و به عنوان یکی از قراء معروف مدینه شناخته شد. او محدثی ثقه بود و کسانی چون علی بن سلیم مقری، اسحاق بن ابی حسان نماطی و حمزة بن حسین سمسار از او روایت نقل کرده اند.1 شاگردان بسیاری چون سلامة بن حسین، محمد بن احمد بن قطن و احمد بن محمد بن عیسی بصری از او علم قرائت را فرا گرفتند. وی حدود 270 هـ از دنیا رفت.2 کتاب هجاء المصحف3 و کتاب عدد آی القرآن از آثار او می باشد.4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 20/39.
[2] ــ غایة النهایه 1/34.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 39.
[4] ــ تاریخ بغداد 4/8.*