دیگر منابع: اعیان الشیعه 3/378 رجال ابن داود 57 مجمع الرجال 1/216 مستدرکات علم رجال الحدیث 1/647 منهج المقال 57 رجال البرقی 28 نقد الرجال 44 .

اسماعیل ـ اشعری (در عصر امام رضا(علیه السلام))

اسماعیل بن آدم بن عبدالله بن سعد اشعری قمی.

از رجال موثق و از بزرگان قم بوده است1 و خانواده اش نیز از بزرگان شیعه محسوب می شوند.2 وی دارای کتابی بوده که محمد بن ابی صهبان آن را روایت کرده است.3 از آنجا که برادرانش صحابی امام رضا(علیه السلام) بوده اند،4 وی نیز معاصر آن حضرت به شمار آمده است.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/114.
[2] ــ همان 1/196، 197، 260 و 393.
[3] ــ همان 1/114.
[4] ــ رجال النجاشی 1/197 و 394.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 54 خلاصة الاقوال 9 نقد الرجال 42 جامع الرواة 1/90 معجم رجال الحدیث 3/96 الوجیزه 16 منهج المقال 55 تنقیح المقال 1/126 اعیان الشیعه 3/308 مستدرکات علم رجال الحدیث 2/604 قاموس الرجال 1/7 هدایة المحدثین 18 منتهی المقال 1/39 الذریعه 313.

اسماعیل ـ بصری (در عصر امام رضا(علیه السلام))

ابوهمام اسماعیل بن همام بن عبدالرحمان بصری کندی مکی.

از راویان بصره1 و از موالی کنده و صحابی امام رضا(علیه السلام) بود و از ایشان روایت کرده است. نجاشی می نویسد: او و پدرش و جدش از محدثان ثقه بودند و احمد بن محمد بن عیسی از او روایت کرده است.2 عباس بن معروف، ابراهیم بن هاشم و احمد بن حسن بن علی بن فضال دیگر راویان اویند.3 برقی او را از اصحاب امام کاظم(علیه السلام)دانسته است.4 اثر او کتابی است که جماعتی آن را نقل کرده اند، اما از عنوان و موضوع آن اطلاعی در دست نیست.5

پی نوشت ها

[1] ـ لسان المیزان 1/441.
[2] ــ رجال النجاشی 1/118.
[3] ــ جامع الرواة 1/104.
[4] ــ رجال البرقی 51.
[5] ــ رجال النجاشی 1/118.*

دیگر منابع: رجال الطوسی 368 الفهرست (طوسی) 187 رجال ابن داود 60 خلاصة الاقوال 10 معالم العلماء 127 اعیان الشیعه 3/438 تنقیح المقال 1/146 مجمع الرجال 1/227 قاموس الرجال 2/225 نقد الرجال 47 منهج المقال 61.

اسماعیل ـ ثقفی (م 282 هـ )

ابواسحاق اسماعیل بن احمد بن اسید ثقفی اصفهانی.

اهل اصفهان بود1 و برای کسب علم و دانش به مکه، کوفه و بصره مسافرت کرد.2 ثقفی از اسماعیل بن موسی فزاری، ابوکریب و محمد بن عاصم روایت کرد و عبدالله بن حسین بندار از او روایت نمود.3 ابواسحاق مردی محدث، کثیر الحدیث4 و حافظ بود و المسند و التفسیر از آثار اوست.5 وی در سال 282 هـ درگذشت.6

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المفسرین 1/87.
[2] ــ ذکر اخبار اصفهان 1/212.
[3] ــ تاریخ الاسلام 21/121.
[4] ــ طبقات المحدثین باصبهان 3/316.
[5] ــ ذکر اخبار اصفهان 1/212.
[6] ــ الوافی بالوفیات 9/85.*

دیگر منابع: الاعلام 1/308 معجم المؤلفین 2/259.

اسماعیل ـ جعفری (زنده در 263 هـ )

ابومحمد اسماعیل بن محمد بن اسحاق بن جعفر(علیه السلام).

از نوادگان امام جعفر صادق(علیه السلام) و از اصحاب امام رضا(علیه السلام)بود1 و از آن حضرت و از جدش اسحاق و از عموی پدرش علی بن جعفر(علیه السلام)روایت دارد.2 کهمس بن معمر،3 عبدالله بن محمد بن عبدالعزیز بن منیع4 و حسن بن محمد بن یحیی عقیقی در سال 263 هـ در مدینه از ابومحمد حدیث آموخته و روایت کرده اند.5 نجاشی ضمن توثیق اسماعیل می گوید: وی کتابی دارد که عباس بن اسحاق بن موسی بن جعفر(علیهما السلام)روای آن است.6 شیخ طوسی اسماعیل را دارای کتاب اصل می داند که ابن أبی عمیر (م 217 هـ ) آن را روایت کرده است.7 از این گزارش ها روشن می شود که اسماعیل در مدینه می زیسته و در سال 263 هـ زنده بوده است.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 367.
[2] ــ رجال النجاشی 1/117.
[3] ــ الذریة الطاهرة النبویه 74.
[4] ــ عیون اخبار الرضا(علیه السلام) 2/282.
[5] ــ تهذیب الکمال 1/218.
[6] ــ رجال النجاشی 1/117.
[7] ــ الفهرست 59.*

دیگر منابع: معالم العلماء 10 رجال ابن داود 59 جامع الرواة 1/101 نقد الرجال 46 خلاصة الاقوال 10 تنقیح المقال 1/142 مجمع الرجال 1/222 قاموس الرجال 2/101 معجم رجال الحدیث 3/172 الذریعه 2/142 و6/314 تاریخ مدینة دمشق 3/338 معرفة علوم الحدیث 175 المستدرک (حاکم) 3/172 الشفاء بتعریف حقوق المصطفی 1/155 البدایة و النهایه 6/38.