دیگر منابع: تذکرة الحفاظ 1/44 الطبقات 159 و316 الاخبار الطوال 328 تاریخ یحیی بن معین 2/43 تاریخ الثقات 73 المحبر 301 المغازی 1/280 و 310 اخبار القضاة 2/24 و 25 تاریخ الیعقوبی 2/272 تهذیب تاریخ دمشق 3/142 الثقات 3/4 جمهرة انساب العرب 351 العقد الفرید 3/16 و 21 الاستیعاب 1/109 عیون الاخبار 1/185 نشوار المحاضره 6/100 اسد الغابه 1/151 الکامل فی التاریخ 4/548 تهذیب الاسماء واللغات 1/127 تهذیب الکمال 3/353 العبر 1/80 المعین فی طبقات المحدثین 9 البدایة و النهایه 9/105 دول الاسلام 53 بغیة الطلب 1/508 غایة النهایه 1/172 وفیات الاعیان 1/366 الوافی بالوفیات 9/114 الفصل 2/19 النجوم الزاهره 1/224 شذرات الذهب 1/100 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 1/376 تقریب التهذیب 1/111 تاریخ الاسلام 6/288.
انس ـ خثعمی (م 37 هـ )
ابوسفیان أنس بن مدرک بن کعب بن عمرو خثعمی کلبی أهتم.
منسوب به قبیله خثعم و از اصحاب پیامبر(صلی الله علیه وآله)بود1 و در کوفه اقامت داشت. ابن حجر می نویسد که أنس شاعری برجسته و از رؤسا و سوارکاران شجاع قبیله خویش بود.2 پس از ظهور اسلام و بعثت پیامبر اکرم به همراه جمعی از طایفه خویش، خدمت حضرت شرفیاب شد و اسلام آورد.3 ابن حجر به نقل از طبری می گوید که أنس در جنگ صفین همراه حضرت علی(علیه السلام)بود و در همان واقعه به قتل رسید. گفته شده که وی به هنگام شهادت 154 سال داشته است.4 مجموعه سروده های وی را با عنوان دیوان انس بن مدرک یاد می کنند.5
دیگر منابع: مستدرکات علم رجال الحدیث 1/704 الاعلام 2/25 اعیان الشیعه 3/503 الغدیر 9/364 المعارف 92 الاغانی 10/35 خزانة الادب 3/366 لغت نامه دهخدا 2/3047 الشعر و الشعراء 1/285 الوافی بالوفیات 9/421.
انس ـ لیثی (104 ـ 200 هـ )
ابوضمره انس بن عیاض بن ضمره لیثی مدنی عربی.
از طایفه بنی لیث بن بکر بود1 و در سال 104 هـ در مدینه دیده به جهان گشود.2 انس از اصحاب امام صادق(علیه السلام)بوده3 و از آن بزرگوار حدیث نقل کرده است.4 او سفرهایی به بلخ و دمشق داشت.5 از ربیعة بن ابی عبدالرحمان، شریک بن ابی نمر و دیگران روایت کرده است.6 لیثی از محدثان شیعه مذهب، مورد اعتماد، صحیح الحدیث،7 دارای احادیث بسیار8 و در اخلاق و رفتار بی نظیر بود.9 علی بن ابراهیم به واسطه پدرش از او روایت می کند10 و افرادی چون احمد بن محمد بن حنبل یونس بن عبدالاعلی11 و دیگران از او روایت کرده اند. کتاب الحدیث از اوست.12 انس در سال 20013 یا 18014 و یا 199 هـ درگذشت.15
پی نوشت ها
[1] ـ رجال النجاشی 1/266. [2] ــ الثقات 6/76. [3] ــ رجال الطوسی 152. [4] ــ رجال النجاشی 1/266. [5] ــ تاریخ مدینة دمشق 9/242 و 243. [6] ــ التاریخ الکبیر 2/33. [7] ــ الفهرست (طوسی) 39 رجال النجاشی 1/266. [8] ــ تاریخ مدینة دمشق 9/329. [9] ــ تاریخ الاسلام 13/112. [10] ــ الفهرست (طوسی) 39. [11] ــ تهذیب الکمال 3/350 و 351. [12] ــ الذریعه 6/314. [13] ــ التاریخ الکبیر 2/33. [14] ــ الثقات 6/76. [15] ــ الوافی بالوفیات 9/417.*
دیگر منابع: الجرح و التعدیل 1/1/289 تنقیح المقال 1/54 رجال ابن داود 62 شذرات الذهب 1/358 معجم رجال الحدیث 3/239 خلاصة الاقوال 22 مختصر تاریخ دمشق 5/64 قاموس الرجال 2/119 تاریخ ابی زرعه 1/277 الطبقات الکبری 5/436.
اهرن ـ قسّ (زنده در اوایل قرن اول هجری)
وی را اهرون نیز خوانده اند.1 او که بر آیین یهود بود، در جمیع علوم خصوصاً در علم طب مهارتی تمام داشت2 و در زمان خود از شهرت خاصی برخوردار بود.3 در زمان خسرو پرویز در ایران زندگی می کرد و از دولتیان به شمار می رفت.4 وی تألیفی به نام کتاب الکنّاش دارد.5 این کتاب قدیمی ترین اثر در موضوع پزشکی است6 که به زبان سریانی نوشته شده و ماسرجیس آن را برای عمر بن عبدالعزیز (خلافت 99 ـ 101 هـ ) به زبان عربی7 ترجمه کرد.8 این کتاب حاوی سی مقاله بوده که ما سرجیس دو مقاله دیگر به آن اضافه نمود.9 تاریخ دقیق فوت اهرن به دست نیامد، ولی در ابتدای قرن اول می زیسته است.10
پی نوشت ها
[1] ـ تاریخ مختصر الدول 92. [2] ــ لغت نامه دهخدا 3/3147. [3] ــ تاریخ
نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : --- جلد : 1 صفحه : 194